Risicoparagraaf

De gemeente Almere bezit 4,7% van de aandelen van de HVC en heeft samen met de andere aandeelhouders een garantstelling afgegeven. Almere staat garant voor de langlopende leningen, zoals overeengekomen bij de aanvang van de HVC in 1996. De omvang van de leningen op 31 december 2024 is € 524,8 miljoen (€ 24,7 miljoen voor Almere op basis van 4,7% aandelen). Bij een faillissement is dit het maximale risico voor de gemeente Almere. Onderdeel van het aandeelhouderschap vormt de ballotageovereenkomst, waarin de gemeentelijke aandeelhouders onder andere voorwaarden voor de garantstelling hebben opgenomen. De aandeelhouders ontvangen jaarlijks 1% garantstellingsprovisie over het bedrag waarvoor zij garant staan.

We hebben met de aandeelhouders van HVC besloten om een aantal beheersmaatregelen door te voeren, zoals:

• een kredietplafond voor de garantstelling van € 222.000 per aandeel, ultimo 2024 bedraagt dit  975 miljoen;
• spreiding van de activiteiten. Voor nieuwe investeringen geldt dat alleen de kernactiviteiten van de HVC onder garantstelling vallen. Dit zijn activiteiten die betrekking hebben op de wettelijke taken rondom afval. Voor andere projecten en investeringen zijn aandeelhouders niet verplicht om te mee te doen. Hiervoor moet de HVC op een andere manier de financiering regelen;
• een financiële herstructurering; het doel hiervan is om de financiële positie van HVC te verbeteren. We worden hier jaarlijks over geïnformeerd bij de aandeelhoudersvergadering. De afgelopen jaren hebben we ook een verbetering van de financiële positie van HVC gezien;
• in 2017 is besloten dat duurzaamheidsinvesteringen (‘van gas los’) onder de algemene garantstelling vallen.

De wethouder financiën neemt namens de gemeente Almere deel aan de Algemene Leden Vergadering. De voorbereiding doen we samen met andere Flevolandse aandeelhouders. Via de aandeelhoudersvergadering oefent de gemeente Almere invloed uit op het beleid van de HVC.

Het restrisico is gelijk aan de huidige garantstelling. Deze bedraagt € 24,7 miljoen. Het risicobedrag nemen we op als pro memorie (pm). We verwachten de komende jaren geen direct risico. De afgelopen jaren heeft de HVC samen met de aandeelhouders de strategie aangepast en beheersmaatregelen genomen. De HVC laat daardoor een positief resultaat zien.

De rechtspositie van vrijwilligers was in strijd met Europese regels. Volgens deze regels moeten vrijwilligers voor hetzelfde werk betaald te worden gelijk aan de beroepsmedewerkers. De Veiligheidsregio's gaan ervan uit dat het Rijk dit zal compenseren. Vooralsnog is de besluitvorming hierover al een paar keer uitgesteld. De eerste jaren heeft de veiligheidsregio opgelost binnen hun eigen reserves. Nu de reserve leeg is, vragen ze aan gemeente een extra bijdrage voor 2025. Voor de jaren erna nemen we nu een risicoreservering op. Dit gaat om twee keer € 2,5 miljoen.

De Veiligheidsregio's zijn in onderhandeling met het Rijk en het uitgangspunt is dat zij de kosten moeten betalen.

We reserveren € 2,8 miljoen. Dit is 60% van het maximale tekort over de komende twee jaar.

Bij de vierde kwartaalrapportage 2024 hebben we € 1 miljoen gereserveerd voor afbouwtrajecten voor cultuurinstellingen. Dit komt omdat de zaaglijn was bereikt. Inmiddels is er geld beschikbaar gesteld voor de overbrugging. Ook is het nieuwe cultuurplan 2026-2028 gepubliceerd. Daarin willen wij culturele functies instellen met bijbehorende losse subsidieplafonds. Het is mogelijk dat er organisaties die in 2025 wel subsidie ontvangen in het nieuwe systeem in 2026 geen cultuursubsidie zullen ontvangen. Voor langlopende subsidiepartners is er een afbouwverplichting conform de subsidieverordening.

In 2025 is er € 2 miljoen meer uitgegeven aan cultuursubsidies dan er beschikbaar is. Bovendien is, met ingang van 2026, het beschikbare budget met € 0,4 miljoen gekort. Volgend uit de raadsbesluiten over het cultuurplan 2026-2028, is er een nieuwe subsidieregeling cultuur waarmee richting wordt gegeven aan de aanvragen. Van belang is dat er een amendement is aangenomen dat er voor talentontwikkeling (lijn 4) € 0,4 miljoen budget vrijgemaakt moet worden en dat dit gefinancierd wordt uit een extra korting van 3% op de basisinfrastructuur (lijn 1). Er zijn daardoor geen directe consequenties voor de begroting, maar de extra korting van 3% op lijn 1 verhoogd het risico op afbouwverplichtingen. Ten eerste omdat het kortingspercentage op de budgetten voor de basisfuncties is opgelopen tot 10%. Daarbij komt dat de instellingen in de basisfuncties juist instellingen zijn met langlopende verplichtingen, waar mogelijk afbouwverplichtingen uit volgen.

We kunnen nu nog niet inschatten of en in welke omvang afbouwtrajecten noodzakelijk zijn. Dat is ook afhankelijk van de uitkomsten van het subsidieaanvraag proces 2026-2028 welke we eind 2025 in beeld zullen hebben.

We passen de risicoreservering die we bij de vierde kwartaalrapportage 2024 hebben opgenomen nu niet aan. Deze blijft op € 1 miljoen staan tot we dit beter in kunnen schatten.