Wij rapporteren halfjaarlijks uitgebreid over de ontwikkelingen in de jeugdhulp en over de stand van het Transformatieplan Jeugd in de Raadsrapportage Jeugd. Daarnaast wordt er in de financiële kwartaalrapportages ook altijd meer specifiek stilgestaan bij de financiële resultaten bij jeugd. In dit programmaplan bij de Programmabegroting 2026, gaan we op hoofdlijnen in welke doelen we op lange termijn en welke resultaten in 2026 we willen bereiken. In de halfjaarlijkse raadsrapportages gaan we hier verdiepend op in.
Ontwikkellijn 1: Realiseren inkoop en implementatie
Het realiseren van de transformatie opgaven zoals beschreven in de inkoopstrategie en contracten Jeugdhulp zonder Verblijf 2025 e.v. (Jeugd-GGZ, Jeugd-LVB, Jeugd Begeleiding, Jeugd Dyslexie). Doorontwikkeling van de huidige ontwikkelopgave door o.a. regelmatig contact, korte lijnen en sturing op de contracten. Ontbrekend aanbod is bekend en wordt of door contractanten of door middel van open house opgevuld.
Doel: De gemeente Almere biedt een betaalbaar, dekkend en duurzaam jeugdhulplandschap aan
Resultaat: Het bevorderen van passende, lichtere en waar mogelijk groepsgerichte hulpvormen als uitgangspunt binnen het jeugdhulpaanbod.
In de contracten met aanbieders zijn prestatie-indicatoren (KPI’s) opgenomen die bijdragen aan het realiseren van de transformatieopgaven. Deze KPI’s stimuleren aanbieders om specialistische begeleiding waar mogelijk af te schalen naar basisbegeleiding, en om groepsgerichte vormen van ondersteuning als uitgangspunt te nemen. Individuele begeleiding wordt ingezet waar groepsbegeleiding niet volstaat.
Resultaat: Er is een dekkend zorglandschap waarin gecontracteerde jeugdhulpaanbieders verantwoordelijkheid dragen voor de lokale jeugdhulp.
Wanneer blijkt dat er missend aanbod is in het lokale zorglandschap, zijn aanbieders jGGZ onderling verantwoordelijk voor het creëren van passend aanbod. Voor de andere percelen kan de gemeente de open house aanbesteding openen.
Resultaat: Er is minder instroom in residentiële jeugdhulp.
De jeugdhulpcontracten zijn gericht op integrale samenwerking met een sterke focus op vroeg signalering, lichtere zorg, en het voorkomen van residentieel verblijf, zodat jeugdigen sneller passende hulp krijgen en zoveel mogelijk in hun eigen omgeving.
Ontwikkellijn 2: Stevige Lokale Teams
Jeugdigen groeien zoveel mogelijk op in hun eigen omgeving met laagdrempelige ondersteuning en alleen specialistische hulp waar dat nodig is. De Stevige Lokale Teams bouwen voort op de kennis van de Wijkteams, de ervaringen vanuit de werkzame elementen van de Almeerse gezinspilots en de principes van het Toekomstscenario en de leidraad Werken aan Veiligheid.
Doel: Jeugdigen en/of hun ouders ontvangen tijdig passende en effectieve ondersteuning bij hulpvragen, dichtbij huis en vanuit een samenwerkend netwerk.
Resultaat: Jeugdigen ontwikkelen zich gezond en veilig tot zelfstandige volwassenen, met behoud van hun sociale netwerk en minimale inzet van zware jeugdhulp.
Resultaat: In 2026 is de wijkaanpak toegepast in het stevige lokale team van de betreffende stadsdelen.
Resultaat: In 2026 functioneren in minimaal 2 stadsdelen stevige lokale teams die integraal werken aan toegang, regie, veiligheid en lichte hulpverlening. De wijkaanpak aanpak wordt op verschillende projecten uitgevoerd/betrokken.
Stevige lokale teams zijn bekend, toegankelijk en laagdrempelig aanwezig in de wijk, met directe lokale samenwerking met scholen, huisartsen en wijkpartners. Ook staan zij goed in verbinding met de Regionale Expert Cirkel. De Stevige Lokale Teams bestaan uit multidisciplinaire professionals met voldoende mandaat om snel en op maat ondersteuning te bieden. Door te investeren in vakmanschap, data-ondersteuning en handelingsruimte kunnen zij vroeg signaleren, voorkomen en effectiever regie voeren op passende hulp.
Ontwikkellijn 3: Gemeentelijke uitvoering (interne professionalisering)
Doel: de gemeentelijke jeugdhulp is doelmatig, van goede kwaliteit en sluit aan bij de ondersteuningsbehoefte van jeugdigen en hun ouders/verzorgers.
Resultaat: Contractmanagement en beleid voeren minimaal vier keer per jaar sturingsgesprekken die aantoonbaar bijdragen aan verbetering van contractprestaties en samenwerking.
Resultaat: Alle werkprocessen rondom routes van jeugdhulp zijn beschreven, vastgesteld en breed gecommuniceerd onder betrokken afdelingen.
Resultaat: Een operationeel dashboard zorgt voor continue monitoring en analyse van bewegingen bij aanbieders en indicaties.
Resultaat: Solide contractmanagement. Werkprocessen zijn beschreven en uitvoerbaar. Er is goede samenwerking tussen afdeling kwaliteit, contractmanagement, beleid en backoffice.
Ontwikkellijn 4: Regionale samenwerking
Doel: De gemeente Almere is onderdeel van een sterke regionale samenwerking.
Resultaat: Continuïteit van jeugdhulp is gewaarborgd, terwijl administratieve processen zo efficiënt mogelijk worden uitgevoerd.
Resultaat: Binnen de specialistische jeugdhulp is de zorgcontinuïteit gewaarborgd en zijn de administratieve lasten voor aanbieders zo laag mogelijk en de gemeente heeft meer grip heeft op capaciteit kwaliteit en kosten.
Dit is in lijn met de uitgangspunten van de hervormingsagenda en de Wet Verbetering Beschikbaarheid Jeugdzorg. De regio werkt in 2026 met een projectstructuur waarin gemeenten, inkoopadviseurs en inhoudelijke experts samenwerken aan één uniforme aanbesteding volgens de Wet Verbetering Beschikbaarheid Jeugdzorg voor de percelen: specialistische jGGZ, multidisciplinaire specialistische jeugdhulp, Kinderdagcentra (intensieve dagbehandeling - KBC) en Licht Verstandelijke Beperking (LVB). Er wordt gebruikgemaakt van gezamenlijke kaders, inhoudelijke afstemming via regionale werkgroepen en juridische en financiële expertise om te komen tot eenduidige, rechtmatige en uitvoerbare aanbestedingsstukken. Dit proces wordt ondersteund door een gedeeld tijdspad, besluitvormingsstructuur en afstemming met aanbieders.
Resultaat: Het opleveren van een lokaal addendum bij de integrale regiovisie die domeinoverstijgend kijkt naar Jeugdhulp, WMO en Zorg & Veiligheid.
Resultaat: Besluitvorming en afstemming (zowel tussen gemeenten als richting zorgaanbieders) wordt vereenvoudigd.
Ontwikkellijn 5: Financiële maatregelen
Doel: In het financieel duurzame jeugdstelsel staan preventie, collectieve inzet (groepsaanbod) en ambulante hulp centraal en wordt de beschikbaarheid van de jeugdhulp geborgd.
Resultaat: Voor de jeugdigen en ouders/verzorgers die het nodig hebben blijven wij tijdige en passende ondersteuning bieden die bij hun situatie aansluit.
Resultaat: KPI’s zijn ontwikkeld en geïmplementeerd die het gebruik groepsaanbod monitoren en stimuleren ten opzichte van individuele jeugdhulp.
Resultaat: CLM en beleid waarborgen dat het aantal individuele zware en/of langdurige hulptrajecten afneemt en tijdig geëvalueerd wordt.
Resultaat: In de stevige lokale teams is het aandeel preventief substantieel toegenomen ten opzichte van geïndiceerde jeugdhulp.
Resultaat: Jongeren visie is vastgesteld.
Resultaat: Procesregie op de route van 17 t/m 26 jaar.
Hiervoor doen we onder andere het volgende:
Structureel beheersen van de uitgaven aan jeugdhulp zowel lokaal als regionaal. Almere voert diverse maatregelen door om grip te krijgen op kosten, stijgende zorgvragen opvangen en de inzet van dure specialistische zorg verminderen of tijdig afschalen, onder andere:
- Inzetten op collectieve en preventieve voorzieningen (intensiveren groepsaanbod en jongerenwerk)
- Verminderen van individuele zware en/of langdurige hulptrajecten
- Versnellen van uitstroom uit zware jeugdhulpproducten en verblijf
- De uitstroom 18+ is verbeterd
- Versterken van (lokale) ambulante alternatieven
- Het doorontwikkelen van de Stevige Lokale Teams.