Bezuinigingsmonitor

Er was al een bezuiniging van € 90.000 ingeboekt op het sober borrelen en huisvesten van externe partners in het stadhuis. Deze bezuiniging wordt verhoogd met € 230.000 naar € 320.000. De bezuiniging is als volgt verdeeld:

• € 70.000 sober borrelen
• € 250.000 huisvesting partners in stadhuis

Hoe de bezuiniging wordt ingevuld moet nog worden uitgewerkt.

De invulling van de bezuiniging is onzeker gezien de hoogte van het bedrag. Het sober borrelen wordt meegenomen in de taakstelling op de catering en komt hier bovenop. Wij verwachten deze bezuiniging niet te kunnen invullen.
Bij de bezuiniging op het huisvesten van partners in het stadhuis speelt het volgende:

• Er moet zeker 2.500 m2 aan ruimte verhuurd worden om de taakstelling te halen. We kunnen deze ruimte niet een vrijspelen, zonder verdergaande investeringen.
• Het duurt zeker 2 tot 3 jaar voordat alle ruimten verhuurd zijn
• Er zijn naar verwachting nog aanzienlijke investeringen nodig om de ruimten verhuurbaar te maken. Een grove inschatting komt uit op € 0,75 miljoen. Dit komt bovenop de investering van de verbouwing die nodig is voor het gemeentelijk personeel.
• Daarnaast speelt ook het beveiligingsaspect een rol. Er zullen investeringen nodig zijn om te waarborgen dat externe huurders niet zomaar overal in heet stadhuis kunnen komen. Hier is nog geen beeld welke investeringen hiervoor nodig zijn.

Het is niet de verwachting dat we € 250.000 aan taakstelling in de vorm van netto extra opbrengsten kunnen waarmaken.

Het huisvesten van partners in het Stadhuis vereist onderzoek naar welke partijen hier mogelijk gehuisvest kunnen worden en wat hiervan dan de kosten (aanpassingen gebouw/inrichting, service etc.) en de huuropbrengsten. Het hangt bovendien samen met de ontwikkeling rond de huisvesting van de ambtelijke organisatie. Deze onderzoeken zijn nog niet klaar en er zijn op dit moment ook nog geen nieuwe huurders. Wij verwachten deze bezuiniging niet te kunnen invullen.
Er dus een grote kans dat er naar meer verdergaande maatregelen gezocht moet worden, zoals het afsluiten of verkopen van een deel van het stadhuis of het sluiten van de bedrijfskantine.

We gaan vanaf 2027 onze gesubsidieerde instellingen dezelfde loon- en prijscompensatie geven als wij van het Rijk ontvangen. Hierdoor krijgen deze instellingen minder geld dan voorheen Dit vinden wij een hele vervelende maatregel. Maar het is nodig omdat het Rijk ons te weinig geld geeft. Deze bezuiniging raakt vooral de sectoren welzijn en cultuur, die belangrijk zijn voor zorg en leefbaarheid. We zullen jaarlijks met onze partners kijken wat de gevolgen zijn. We hebben de subsidieverordening hierop aangepast. Deze moet nog door de raad worden goedgekeurd.

We leggen een algemene taakstelling op binnen zorg en welzijn van € 0,3 miljoen. We verwachten de eerste jaren de bezuiniging in te kunnen vullen door fasering van de extra uitgaven op de wettelijke taak gezondheid. Voor een structurele oplossing gaan we onderzoek doen binnen het hele gezondheids- en welzijnsbeleid.

Er is een generieke bezuiniging van € 125.000 ingeboekt op de bedrijfsvoering van de afdeling Werk en Inkomen. Zoekrichtingen zijn bezuinigingen binnen het management en afdelingsbreed onderzoeken of vacatures geschrapt kunnen worden. In december 2025 zal hiervoor een plan gereed zijn en ambtelijk worden besproken. Dan zal ook besloten worden hoe de bezuiniging wordt ingevuld.

Er worden geen politieke of beleidsmatige obstakels gezien. Uiteraard spelen werkdruk en ook de andere bezuinigingen wel een rol bij de invulling van de bezuiniging

We gaan de afdeling communicatie anders organiseren, waardoor we € 1,1 miljoen verwachten te kunnen besparen. Dat is € 0,4 miljoen meer dan de oorspronkelijke bezuinigingsopdracht. Dat is nodig omdat we minder communicatieopdrachten uitvoeren per jaar. Omdat het ook om personeel gaat reserveren we in 2026 de eerste € 1,1 miljoen als frictiebudget. Uiteraard hopen we dat we het personeel op andere plekken in de organisatie een plek kunnen geven zodat dit niet nodig is.

Een deel van de formatie betreft vast personeel. Daardoor kunnen er frictiekosten ontstaan.

De budgetten sluiten niet meer aan op de kosten voor de uitvoering van de facilitaire dienstverlening. Er is een inventarisatie gemaakt van de huidige contracten. Hieruit is gebleken dat er een tekort wordt verwacht van € 0,4 miljoen. De aanbesteding van de schoonmaak van het stadhuis leidt tot € 0,6 miljoen aan hogere kosten. Dit ondanks een versoberde opdracht. Ook stijgen de kosten van facilitaire dienstverlening. Om dit op te lossen zijn er bezuinigingsmaatregelen genomen die optellen tot € 0,7 miljoen.

• € 45.000 bestuursbalie sluiten: door de bestuursbalie te sluiten kunnen we minder beveiliging inzetten.
• € 160.000 reprodienstverlening: door kritischer te zijn op nut en noodzaak denken we minder te hoeven afdrukken.
• € 50.000 postverzending: We gaan selecteren welke correspondentie echt via post moet worden verstrekt. Daardoor besparen we op postkosten. Dit betekent niet dat inwoners geen post meer van de gemeente ontvangen, maar we gaan nut en noodzaak beter afwegen.
• € 20.000 Catering en schoonmaak interne vergaderingen versoberen: We hebben koffie-, thee- en lunchvoorzieningen al geschrapt. Daar bovenop besparen we door de tussentijdse schoonmaak- en opruimrondes te beperken.
• € 45.000 audiovisuele ondersteuning Burgerzaal. Dit kost nu jaarlijks € 60.000. Door de apparatuur te vervangen hebben we deze ondersteuning niet meer nodig. Dit vergt wel een eenmalige investering in nieuwe apparatuur.
• € 102.000 sluiten vergaderlocatie de Voetnoot. Nu hebben we deze locatie beschikbaar voor cursussen en andere vergaderingen. Deze moet dan verplaatsen naar het stadhuis. De vrijkomende ruimte kan worden verhuurd aan externen.
• € 180.000 schilderwerk en reparaties versoberen. Het betreft wensen van de afdelingen en cosmetische herstelwerkzaamheden. Noodzakelijk onderhoud wordt gewoon uitgevoerd.
• € 80.000 geen bloemen meer bestellen voor festiviteiten.

De bezuiniging staat op oranje. Dit komt omdat we financieel geen nadeel verwachten in 2025 op de jeugdhulp. Ook zijn er diverse acties ingezet om het gebruik van behandeld wonen af te schalen naar begeleid wonen en het aantal 18+’ers te verminderen. Omdat met name de declaraties van de niet gecontracteerde zorg achter lopen kunnen we nog geen inzicht geven in de ontwikkeling van de aantallen.
 De nieuwe regionale contracten van jeugdhulp met verblijf en een aantal transformatieproducten zijn per 1 januari 2025 gestart. Hierin zit ook een transformatie-opgave. Zo zijn aanbieders groepen aan het ombouwen naar kleinschaligere woonvoorzieningen. Ook wordt het product thuis op maat ingezet om instroom te voorkomen en wordt het Team Anders (TAS) ingezet om alternatieve zorgvormen in te zetten om verblijf te voorkomen. Verder wordt ingezet op het afschalen van behandeld naar begeleid wonen. Bij de nieuwe contracten 2025 is het tarief begeleid wonen (lichtere zorg) verhoogd. Hierdoor is het aanbod ook toegenomen en is het mogelijk om de afschaling van zorg te realiseren.

Er zitten veel 18+'ers in een behandeld wonen plek (circa 40% van de plekken). Doorstroom naar een volwassenenvoorziening is goedkoper en creëert ruimte binnen de jeugdhulp. Hiervoor zijn een aantal concrete acties genomen, te weten:

• Vanaf 2024 zijn extra plekken BW ingekocht om onder andere meer ruimte te bieden voor de 18+ doelgroep die nu nog in de jeugdzorg zit.
• Er vindt in 2025 een verrekening plaats van verblijfskosten jeugdzorg voor 18+’ers in de jeugdhulp die een wachten op een beschermd wonen plek. Dit gaat naar verwachting om circa € 0,8 miljoen.

Het is voor gemeenten belangrijk om vanuit de toegang te sturen op alternatieven voor zware verblijfsvormen, echter moeten deze alternatieven wel voorhanden zijn. Betaalbare woningen (met begeleiding) voor jongvolwassenen zijn schaars. Hierdoor is de uitstroom uit de jeugdhulp ook beperkt.
Ook gaan we de komende jaren veel inzetten op versterking van het lokale (voor)veld en de ontwikkeling van de stevige lokale teams. Dit moet ervoor zorgen dat achterliggende ouder- en gezinsproblematiek wordt aangepakt. Hiermee moet (ook) jeugdhulp worden verblijf zo veel als mogelijk worden voorkomen. De regionale producten en toewijzing naar verblijfszorg moet hier goed op worden aangesloten.
Ook blijft de druk op de hoogte van de tarieven en het terugdringen van niet gecontracteerde zorg nog steeds een aandachtspunt.

De parkeerwinkel (bestaande uit de publieksbalie met werkplekken en de meldkamer) is nu ondergebracht in de Blekerstraat. De ruimten worden gehuurd.
Door de parkeerwinkel te verplaatsen naar het Stadhuis kunnen de huurkosten van circa € 80.000 worden bespaard.
Op dit moment is het niet haalbaar om de parkeerwinkel te verhuizen naar het stadhuis, zie obstakels. We kunnen de parkeerwinkel inhuizen en daarmee huurkosten verminderen.

Op dit moment is er sprake van een lopend huurcontract tot 1-1-2027. Het contract moet uiterlijk halverwege 2026 opgezegd worden. Wij zijn voornemens om uiterlijk in het voorjaar van 2026 te hebben onderzocht wat de mogelijkheden of onmogelijkheden zijn. Waarbij ook de maatschappelijke impact, met name de gevolgen voor de dienstverlening aan de burgers, en de incidentele kosten die gepaard gaan met een eventuele verhuizing van de Parkeerwinkel. De kosten en mogelijkheden met betrekking tot aanpassing van de huidige structuur, de meldkamer en technisch apparatuur worden zorgvuldig in kaart gebracht. Wij kijken breder naar de Parkeerwinkel om te bepalen of dit in deze vorm nog aansluit bij de huidige dienstverlening. Dit werken wij uit voor het einde van het huurcontract.  

Er ligt een wetsvoorstel in de Tweede Kamer om de eigen bijdrage Wmo weer inkomensafhankelijk te maken. De invoering is uitgesteld naar 2027. Het invoeren van de inkomensafhankelijke bijdrage is door de Tweede Kamer controversieel verklaart. Een nieuw kabinet zal moeten besluiten of deze eigen bijdrage wordt doorgevoerd en vanaf welk jaar. Op basis van het wetsvoorstel levert het invoeren van de wet € 390 miljoen op. Via het acres zijn we € 225 miljoen gekort Hierdoor is de verwachting dat deze maatregel landelijk gemeentes € 165 miljoen extra oplevert. Almere heeft hierin een aandeel van ongeveer 1%. Dus potentieel gaat het om een extra besparing van € 1,65 miljoen. Omdat dit onzeker is hebben we hiervan € 0,63 miljoen ingeboekt (40%).

• Het invoeren van de inkomensafhankelijke bijdrage is door de Tweede Kamer controversieel verklaart. Een nieuw kabinet zal moeten besluiten of deze eigen bijdrage wordt doorgevoerd en vanaf welk jaar. Er is een reëel risico op uitstel, afstel is ook mogelijk.
• De daling van de kosten en stijging van inkomsten uit eigen bijdragen is lager dan verwacht

Om financieel gezond te blijven zien wij ons genoodzaakt om weer te bezuinigen op onze organisatie. Dit gaat om een bedrag van € 3 miljoen per jaar vanaf 2026. Dit doen we met de grootst mogelijke zorgvuldigheid ten aanzien van de dienstverlening naar de burger, de uitvoering van essentiële taken en uiteraard ons personeel. In 2026 gaan we een tijdelijk, restrictief en selectief vacaturebeleid invoeren. Dit betekent dat we kritisch gaan kijken welke vacatures we meteen gaan invullen en welke mogelijk later. De tijd die we door deze tijdelijke maatregel creëren zal de organisatie gebruiken om met een structurele invulling van deze bezuiniging te komen. Door deze bezuiniging nu voor te stellen kunnen we op enkele punten waar het nu al knelt een oplossing realiseren. Dat gaat onder andere om het juist en tijdig afhandelen van beroep- en bezwaarprocedures en de ICT-dienstverlening die noodzakelijk zijn ter ondersteuning van het primaire proces en het uitvoeren van wettelijke taken.

Er liggen meerdere bezuinigingen op de Wmo ondersteuning, hulpmiddelen en het verzenden van brieven. Ook is er een knelpunt op de huisvesting van de Wijkteams. Deze bezuinigingen tellen op tot € 2 miljoen structureel.
Het voorstel is om alle bezuinigingen in te vullen via maatregelen op de huishoudelijke ondersteuning. Dat doen wij door:
a. strenger te sturen op toegang en uitstroom
b. het aantal uren per indicatie te beperken en scherpere tarieven af te spreken met aanbieders onder andere door het aantal uren te verlagen op basis van de werkelijke ureninzet van de aanbieders
c. Onze consulenten voeren meer huisbezoeken en herbeoordelingen uit. Wij streven in 2026 naar 5–10% minder cliënten.
d. wij willen een nieuw product ‘alleen schoonmaken’ opnemen in onze pakketten

Met deze aanpak realiseren wij structureel een besparing van circa €2 miljoen op een huidig budget van ruim €20 miljoen.

Wij zijn ons bewust van de risico’s, zoals juridische uitdagingen, mogelijk verzet vanuit de samenleving en het gevaar dat vooral lichtere cliënten afvallen waardoor de gemiddelde zorgzwaarte stijgt. Tegelijkertijd benutten wij de kansen die deze koers biedt: wij vergroten de focus op zelfredzaamheid, versterken onze onderhandelingspositie en zetten onze middelen doelmatiger in. Wij garanderen dat inwoners die HO echt nodig hebben ondersteuning blijven ontvangen, maar wij vragen nadrukkelijker om eigen inzet en tijdelijke oplossingen waar dat kan. Richting aanbieders sturen wij strakker op het aanbod, waarbij wij het gesprek met elkaar blijven voeren om samen te zorgen voor een houdbaar Wmo-stelsel in Almere.

- Om de bezuiniging van 2025 in te vullen zullen we op korte termijn gesprekken met de aanbieders moeten gaan voeren. Uit onderzoek is gebleken dat er in 2024 minder uren HO worden ingezet (ruim 10 % gemiddeld minder) dan in het pakket zitten. Verlaging van het aantal uren lijkt realistisch
- Juridisch zal bekeken moeten worden welke mogelijkheden er zijn om dit te doen.