Ambitie

Daarin is gekozen voor een versnelling op de doelen van de energietransitie voor 2030. We werken naar een CO ₂ -reductie van 55% in 2030 ten opzichte van 1990. We werken ook naar een aardgasvrij energiesysteem in 2050. Daarnaast blijft de eerder vastgestelde doelstelling staan om energieneutraal te zijn in 2050 en waar mogelijk zelfs energie te kunnen leveren.

In 2025 is het Uitvoeringsprogramma energietransitie 2025 – 2026 vastgesteld. Onderdeel van het uitvoeringsprogramma is een planning met de verschillende acties die de komende jaren worden ondernomen langs de clusters: isoleren, duurzame warmte en toekomstbestendig net.

Wij zetten in op het isoleren van woningen

I soleren van woningen is een maatregel die op meerdere fronten winst oplevert. Het verlaagt de woonlasten van bewoners, verhoogt het wooncomfort en draagt bij aan minder CO ₂ uitstoot. Door woningen goed te isoleren, wordt de energievraag verlaagd. Daarnaast ontstaat tevens een sterke uitgangspositie voor het gebruik van duurzame warmtebronnen.

In het uitvoeringsprogramma energietransitie 2025 – 2026 is de ambitie uitgesproken om te komen tot een stadsbrede isolatieaanpak. Deze aanpak, het Almeers isolatieprogramma, start in 2026. Dit is een integrale aanpak waarin we gefaseerd, wijk voor wijk,  bewoners ondersteunen bij het isoleren van de woning en het nemen van kleinere energiebesparende maatregelen. Dit doen we door middel van informatie, advies en aantrekkelijke financiële regelingen. Een deel van dit programma wordt in 2026 verder uitgewerkt en bevat ook doelstellingen voor de komende jaren, inclusief de benodigde financiële middelen. Tegelijkertijd wordt in Almere Haven al gestart met het isoleren van woningen in de wijken de Wierden, de Hoven en Haven Centrum.  De subsidieregeling Almere Isoleren, die halverwege 2025 is gestart, loopt in 2026 door. Ook wordt gestart met een stadsbrede communicatiecampagne.

Door zowel te werken aan planvorming en uitvoering willen we snel zichtbaar resultaat boeken in de stad. We leren van deze trajecten over wat er nodig is, qua financiering, inzet, begeleiding en hulpmiddelen. Dit om succesvol op te schalen naar een bredere, grootschalige aanpak.

Inzet op Duurzame Warmte

In 2021 heeft de gemeenteraad de Transitievisie Warmte vastgesteld. Deze visie wordt in 2026 herijkt en krijgt dan een nieuwe vorm: het warmteprogramma. Dit komt voort uit de nieuwe Wet gemeentelijke instrumenten warmtetransitie (Wgiw). Het warmteprogramma beschrijft hoe Almere de gebouwde omgeving op termijn aardgasvrij gaat maken en onder welke voorwaarden dit gebeurt. Isolatie is een essentiële eerste stap in de warmtetransitie. Het warmteprogramma is sterk verbonden met het Almeers isolatieprogramma.   

We zetten in op het ontwikkelen van deze duurzame bronnen. Het huidige warmtenet is aangesloten op de Diemencentrale welke op dit moment nog wordt voorzien van gasgestookte warmte. Op termijn moet deze bron worden verduurzaamd. Geothermie is daarvoor een kansrijke ontwikkeling. In 2026 wordt verder onderzoek gedaan naar de geschiktheid van de ondergrond voor geothermie, zoals (het voorbereiden van) seismische acquisitie, het onderzoeken en analyseren van de kenmerken van de grond. Dit gebeurt in samenwerking met partners zoals Vattenfall, HVC, EBN (Energie Beheer Nederland) en de provincie Flevoland.   

De Sieradenbuurt is de eerste wijk waar we samen met bewoners en energiecoöperaties kijken hoe we straks het beste huizen kunnen verwarmen zonder aardgas. Een van de oplossingen die we onderzoeken is een zeer lage temperatuur warmtenet. Het voordeel daarvan is dat bewoners zelf kunnen kiezen wanneer ze overstappen, bijvoorbeeld bij een verbouwing of wanneer de cv-ketel kapot is. Het onderzoek is in 2025 gestart en zal vervolgd worden in 2026.  

De Wet collectieve warmte (Wcw), die op 1 januari 2026 in werking treedt, geeft gemeenten een centrale regierol in de aanleg en exploitatie van collectieve warmtesystemen. Warmtebedrijven zullen op termijn deels in publieke handen komen. In 2026 bepaalt de gemeente welke rol zij hierin wil spelen en hoe zij zich positioneert binnen deze nieuwe structuur. Dit wordt vastgelegd in het vervolgproces van het warmteprogramma.    

Een toekomstbestendig net

Het afgelopen jaar is duidelijk geworden dat de druk op het elektriciteitsnet, ook wel netcongestie genoemd, naar verwachting nog tot en met 2033 (met uitloop tot 2035 mogelijk) zal aanhouden. Deze structurele uitdaging heeft grote gevolgen voor de ruimtelijke, maatschappelijke en economische ontwikkeling van Almere. Dit onderstreept de urgentie van gerichte maatregelen.

De aanpak richt zich op het versnellen van oplossingen voor bestaande knelpunten. En daarnaast op het bouwen aan een toekomstbestendig energiesysteem dat flexibel en veerkrachtig genoeg is om mee te groeien met de stad. Dit vraagt om versnelling van huidige maatregelen, innovatieve lokale oplossingen en om intensieve samenwerking met landelijke en regionale partners. Dit zijn bijvoorbeeld het Rijk, de provincie Flevoland, TenneT en Liander. Wij zetten hier actief op in en werken nauw samen met deze partijen.

In het kader van het realiseren van een robuust en toekomstbestendig elektriciteitsnet moet het huidige net worden verzwaard en verbeterd. Wij faciliteren de netbeheerders bij deze projecten. Zo moeten 650 transformatorhuisjes worden geplaatst en worden projecten in gang gezet die het midden- en hoogspanningsnet verbeteren. Daarnaast worden lokale oplossingen onderzocht, zoals regelbare opwek, om het net te ontlasten.

In 2026 wordt het balanswijk-concept verder doorontwikkeld. Dit is een innovatief concept waarbij de wijk grotendeels zelfvoorzienend is in haar energiebehoefte. Dit betekent dat energie lokaal wordt opgewekt, opgeslagen en verbruikt. Hierdoor is een aansluiting op het reguliere elektriciteitsnet nauwelijks nodig. In Almere Hortus wordt toegewerkt naar een pilot binnen dit concept. Deze verkenning richt zich op een toepassing waarbij een deel van de woningen lokaal in hun energiebehoefte voorziet. Naar verwachting wordt deze pilot eind 2025 opgenomen in het ontwikkelplan. Met de mogelijkheid om in 2026 al onderdeel te zijn van de eerste ontwikkelfase van Hortus.

De gemeente ondersteunt ook de ontwikkeling van meerdere energyhubs. Op bedrijventerrein De Vaart werken bedrijven samen aan een oplossing om gezamenlijk energie op te wekken, op te slaan en te verdelen. Zo wordt het bestaande net slimmer benut en de betrouwbaarheid van de energievoorziening vergroot. De energyhub op De Vaart moet in 2026 operationeel zijn.

Tot slot geeft Almere uitvoering aan het Actieplan Netcongestie Flevoland. Hierin zijn concrete (crisis)maatregelen opgenomen om de druk op het net te verlichten en ruimte te creëren voor nieuwe ontwikkelingen.

Extra geld afbouwprogramma asbest

We streven ernaar Almere asbestdakenvrij te maken. Dit doen we door een asbestdakenafbouwproject en een subsidieregeling. Voorbeelden hiervan zijn het  combineren van de sanering van asbest met verduurzaming van daken (zonnepanelen en isoleren) en het ontzorgingsproject voor asbestschuurdaken. De huidige regelingen zijn echter niet toereikend om Almere helemaal asbest(daken)vrij te maken. Zo vallen onder andere VvE’s, verenigingen, stichtingen en ondernemers met asbestdaken niet onder de huidige regelingen. Daarnaast zijn er ook nog woningen met asbestgevels en asbestmateriaal dat vrijkomt bij isolatiemaatregelen. Voor deze opgave is aanvullend budget nodig. Daarom stellen we hiervoor € 1,8 miljoen extra beschikbaar.

Samen met de stad

Om de samenwerking met inwoners in de energietransitie te versterken, is in 2025 een convenant gesloten met Almeerse energiecoöperaties en -initiatieven. In 2026 start de uitvoering van deze samenwerkingsovereenkomst. Daarnaast werkt de gemeente intensief samen met provincies, regiogemeenten en partners zoals TenneT, Vattenfall en Liander. Want de energietransitie vraagt om goede samenwerking op alle niveaus.

Doelstellingen

• Start van het Almeers isolatieprogramma met bijhorende doelstellingen (doelen 2026 volgen uit vaststelling van isolatieprogramma).
• In 2026 starten we met het isoleren van particuliere woningen in de oudste wijken van Almere Haven.
• We herijken de transitievisie Warmte en stellen een warmteprogramma met bijbehorende doelen vast.
• Onderzoek naar geothermie: voortzetting seismische acquisitie en samenwerking met Vattenfall, HVC, EBN en provincie Flevoland.
• Vervolgonderzoek in de Sieradenbuurt naar aardgasvrije oplossingen zoals lage temperatuur warmtenetten.
• Bepaling gemeentelijke rol in collectieve warmtesystemen onder de nieuwe Wet collectieve warmte (Wcw).
• Energyhub De Vaart is operationeel in 2026
• Uitvoering geven aan diverse acties uit het Actieplan Netcongestie Flevoland zoals regelbare opwek, faciliteren netverzwaring, energyhubs en netbewuste nieuwbouw.