Financiën

We hebben de kapitaallasten geactualiseerd. Sommige investeringen zijn volledig afgeschreven en nog niet vervangen. Andere investeringen zijn nog niet opgeleverd. Dit leidt tot een incidenteel voordeel van € 0,7 miljoen aan kapitaallasten.

bedragen x € 1.000

a. accres gemeentefonds
Als gemeente ontvangen we via het gemeentefonds geld voor loon en prijsstijgingen. Dit wordt accres genoemd. Hoeveel we ontvangen wordt berekend op basis van het indexcijfer prijs bruto binnenlands product (prijs bbp). Dit indexcijfer wordt in het voorjaar (februari) en najaar (september) door het Centraal Planbureau gepubliceerd. Het percentage prijs bbp voor de komende jaren is nu in het najaar 2025 lager dan in het voorjaar 2025 werd verwacht. We krijgen daarom structureel € 2,2 miljoen minder accres.

b. bijstelling loonprijscompensatie
Als gemeente maken we ook kosten doordat lonen en prijzen stijgen. Dit geldt voor de personeels- en inkoopkosten van de gemeente zelf, maar ook voor onze partners die geld van de gemeente ontvangen. Om te bepalen hoeveel we hiervoor moeten reserveren gebruiken we niet het percentage prijs bbp, maar gebruiken we andere indexcijfers die een betere inschatting geven van de werkelijke loon en prijsstijgingen.

Omdat het percentage prijs bbp lager is zouden we verwachten dat de andere indexcijfers ook lager zijn, zodat we ook minder kosten hebben voor de loon en prijsstijgingen. Dit is echter niet het geval. Daarnaast hebben wij met onze subsidie partners de afspraak dat wij na calculeren. Dit houdt in dat wij voor de indexatie van 2026 corrigeren wat we over 2025 te veel of te weinig hebben gegeven. Nu blijkt dat het we over 2025 te weinig indexatie hebben gegeven, dus moeten we volgens afspraak onze subsidie partners in 2026 extra compenseren. Hierbij merken we wederom op dat we vanuit het Rijk hiervoor niet gecompenseerd worden. Samen met onder andere de VNG zijn we hierover nog steeds in gesprek met het Rijk, omdat we dit niet eerlijk vinden.

Ook voor de jeugdhulp zien we dat de indexatie kosten hoger uitvallen. Dit is opgenomen bij het programma jeugdhulp en dit knelpunt verwachten we op te kunnen lossen binnen de jeugdhulp budgetten.

In principe hebben we, als we de jeugdhulp buiten beschouwing laten, dus een tekort van € 2,2 miljoen op de loonprijscompensatie. Dit tekort verwachten we echter op te kunnen lossen vanuit het geld dat we gereserveerd hebben voor de loonstijgingen voor het eigen personeel. De huidige cao van gemeenten loopt tot en met maart 2027. Voor de jaren 2027 en verder hebben we nu ongeveer 5% per jaar gereserveerd voor loonstijgingen, dit is gebaseerd op een algemeen indexcijfers voor overheden. We gaan er nu vanuit dat de nieuwe cao vanaf april 2027 lager uitvalt en dat we hiermee het tekort kunnen oplossen.

De rentetarieven zijn ten opzichte van het tweede kwartaal gestegen. De rente voor de kortlopende leningen ligt 0,2% hoger; de rente voor langlopende leningen ongeveer 0,3%. De inflatie is in de eurozone weer gedaald naar 2%. Het is dus te verwachten dat de Europese Centrale Bank de rente de komende jaren verder gaat verlagen.

bedragen x € 1.000

We stellen onze risico's twee keer per jaar bij. Dat doen we bij de eerste en derde kwartaalrapportage. Bij deze kwartaalrapportage is de belangrijkste wijziging het opnemen van een nieuw risico cybersecurity. We reserveren hiervoor € 1,2 miljoen. Ook nemen we een nieuw risico op voor een mogelijke onrechtmatigheid over de uitgave voor de opvang van Oekraïners, voor € 0,8 miljoen. Verder zijn de vertrouwelijke risico's bijgesteld, en zijn er overige bijstelling waardoor de risicoreservering met € 1 miljoen daalt Alle openbare risico's worden toegelicht in onze risicoparagraaf, de vertrouwelijke risico's staan in de raadsbrief vertrouwelijke risico's.
Vanuit onze risicoreserve begroten we ook onze stelpost onvoorzien van € 0,5 miljoen. Dit doen we altijd voor het lopende jaar (2025) en bij de begroting voor het aankomende jaar (2026). Als de post niet wordt aangesproken schuiven we deze weer een jaar verder vooruit.

Alliander keert over 2024 een bedrag van € 556.000 dividend aan Almere uit in 2025. Dit is € 32.000 meer dan begroot.

De HVC heeft geld geleend waarvoor we garant staan. Hiervoor betaald de HVC ons een vergoeding (provisie), Het doel is dat de HVC op termijn op eigen benen kan staan. Daarom worden de garant gestelde leningen de komende tijd afgebouwd. Hierdoor ontvangen we ook minder provisie.

De verdeling van het gemeentefonds is bij de septembercirculaire aangepast aan allerlei landelijke ontwikkelingen. Hierdoor wordt voor Almere in 2025 meer geld uitgekeerd over de maatstaven. Voor de jaren 2026 en verder verwachten we vooralsnog geen afwijking.

We ontvangen via de septembercirculaire compensatie voor de tekorten jeugdhulp 2023 en 2024. Dit is conform het advies van de commissie van Ark dat het Rijk en gemeenten de tekorten over deze jaren gezamenlijk (50/50) moeten betalen. We stellen voor om het geld te reserveren en hiervoor een investeringsfonds in te stellen. Dit is opgenomen op het programma Jeugdhulp.

bedragen x € 1.000

a. onroerende zaakbelasting
We hebben € 0,3 miljoen meer ozb opbrengsten voor woningen omdat de WOZ waarde van woningen hoger is dan eerder ingeschat. Doordat wij het weegschaalprincipe toepassen hebben we hierdoor alleen in 2025 extra opbrengsten. Het weegschaalprincipe houdt namelijk in dat als de WOZ waarde stijgt, we het tarief in het volgende jaar weer verlagen. Zie hiervoor ook de paragraaf lokale heffingen van de Programmabegroting 2026.

Daarnaast hebben we € 0,2 miljoen meer ozb opbrengsten doordat er meer nieuwe bedrijfspanden bij zijn gekomen. Dit leidt ook tot extra opbrengsten voor de jaren 2026 en verder.

b. gemeentefonds
Doordat de waarde van ons onroerend goed stijgt, krijgen we minder geld uit het gemeentefonds. Dit gaat om € 0,2 miljoen. Het Rijk gaat er namelijk vanuit dat gemeenten dan zelf meer inkomsten kunnen binnen halen. Doordat het bedrag waarmee we worden gekort in het gemeentefonds gelijk is aan de extra opbrengsten door nieuwe bedrijfspanden is deze wijziging vanaf 2026 per saldo neutraal.

c. verwerking WOZ bezwaren
De stijging van de WOZ waardes zorgt ook voor een toename aan WOZ bezwaren. Inwoners mogen ten alle tijde bezwaar indienen als ze het niet eens zijn met de aanslag. Ook dit jaar ontvangen we meer WOZ bezwaren dan verwacht. Om de bezwaren binnen de wettelijke termijn te kunnen behandelen hebben we extra kosten voor inhuurkrachten.

Gemeenten kunnen sommige BTW die ze betalen op hun inkoop, declareren bij het rijk in het BTW compensatiefonds. Als er na afloop van het jaar geld overblijft in het fonds, dan krijgen gemeenten dit overschot uitgekeerd. Elk jaar krijgen gemeenten dit overschot uitbetaald bij de meicirculaire (definitieve afrekening voorgaand jaar) en de septembercirculaire (voorlopige afrekening lopend jaar).

Deze jaarlijkse uitbetaling hebben wij ook opgenomen in de begroting. Omdat dit bedrag elk jaar anders is moeten wij hier een inschatting van maken. Van de provinciaal toezichthouder mogen we rekening houden met het bedrag van de laatste definitieve afrekening, voor Almere is dit € 4 miljoen. Dit bedrag hebben wij ook opgenomen, maar voorzichtigheidshalve hebben wij voor het jaar 2029 structureel 80% van dit bedrag opgenomen in de begroting.

Nu bij de septembercirculaire hebben wij een voorlopige afrekening 2025 ontvangen van €5,2 miljoen. Dit is €1,2 miljoen meer dan we hebben begroot. Meerjarig passen we de begroting nog niet aan. Hiervoor wachten we op de definitieve afrekening volgend jaar bij de meicirculaire.

De Tweede Kamer heeft op 23 september een amendement aangenomen om gemeenten de mogelijkheid te geven een leegstandbelasting te heffen voor woningen die langer dan een jaar leeg staan. De wet moet hierop nog aangepast worden. Wij verwachten dat de invoering vanaf 2027 mogelijk is. Uitgangspunt van deze belasting is dat het een prikkel oplevert om woningen niet meer leeg te laten staan. Dit moet er uiteindelijk toe leiden dat er geen of minder woningen langdurig leegstaan. Of dat inderdaad het geval is weten we nog niet. We gaan er nu vanuit dat dit jaarlijks € 150.000 oplevert, na aftrek van de kosten die we hiervoor moeten maken.

Als een ondernemer bouwmaterialen in onze openbare ruimte wil plaatsen moeten zij een vergunning aanvragen. Deze vergunningen zijn ook opgenomen in de tarievennota. De tarieven voor deze vergunningen gaan wij in drie jaar tijd met 40% verhogen. Daarnaast is het juridisch toegestaan om ook precariobelasting te rekenen voor het gebruiken van de openbare ruimte. Veel gemeenten hanteren dit al en wij willen dit ook voor Almere invoeren vanaf 2027. We verwachten dat dit jaarlijks € 0,2 miljoen oplevert, na aftrek van de kosten die we hiervoor moeten maken.